پیامد و برآورد زیان های مالی ناشی از ناهنجاری های تولیدمثلی در گاوهای هلشتاین ایران

به منظور مطالعه اثر ناهنجاری¬های تولیدمثلی اعم از متریت، جفت ماندگی، سخت¬زایی، مرده¬زایی و دوقلوزایی بر صفات تولیدی وتولیدمثلی و برآورد زیان مالی ناشی از یک مورد وقوع هر یک از این ناهنجاری¬ها از اطلاعات زیستی و اقتصادی مربوط به 9 گاوداری صنعتی نژاد هلشتاین واقع در استان های اصفهان و خراسان رضوی طی سال¬های 1380 تا 1392 استفاده شد. به این منظور مدلی مناسب که توصیف کننده شرایط تولیدی در سطح مزارع پرورش گاو شیری باشد ارائه شد. به طور متوسط میانگین وقوع متریت، جفت ماندگی، سخت¬زایی، مرده¬زایی و دوقلوزایی به ترتیب 13/24، 9/69، 19/2، 4/17 و 2/71 درصد تخمین زده شد. اثر برخی از فاکتورهای موثر بر میزان وقوع هریک از این ناهنجاری¬ها مورد بررسی قرار گرفت که اثرات ثابت موجود در مدل شامل اثر فصل و سال زایش، شکم زایش و اثر ناهنجاری¬های دیگربودند. نتایج حاصل از رگرسیون لوجستیک نشان داد که تمام فاکتورهای موجود در مدل در میزان وقوع ناهنجاری¬ها اثر معنادار داشتند(0/001>p). همچنین نسبت بخت (odds ratio) به دست آمده نشان داد که بین ناهنجاری¬ها رابطه مستقیم وجود داشته و حضور برخی از آن¬ها سبب تشدید در بروز برخی دیگر می¬شود. وقوع هر یک از ناهنجاری¬های مذکور سبب اثرات منفی و معنادار بر صفات تولید شیر و تولیدمثل داشتند. بجز دوقلوزایی سایر ناهنجاری¬ها به صورت معنادار تولید شیر 305 روز را کاهش دادند. بیشترین میزان کاهش تولید شیر مربوط به جفت ماندگی بود که تولید شیر را 320 کیلوگرم کاهش داد و متریت بیشترین اثر منفی را بر عملکردتولیدمثلی داشت به طوری که روزهای باز را 16/5 روز افزایش داد. میانگین زیان مالی مربوط به یک مورد متریت، جفت ماندگی، مرده¬زایی و سخت¬زایی به ترتیب 11475، 10477/41، 25852/22 و 10539/37هزار ریال تخمین زده شد که بجز مرده¬زایی که تلف شدن گوساله، مهمترین مولفه شرکت کننده در زیان کل آن محسوب شد در سایر ناهنجاری¬ها، اصلی-ترین فاکتور موثر بر هزینه کل ناشی از یک مورد وقوع، هزینه مربوط به افت عملکرد تولیدمثلی تخمین زده شد.